Reizen naar Indonesië: op zoek naar familiegeschiedenis (deel 3)
In mei 2018 maak ik een bijzondere rondreis naar Indonesië, op zoek naar een stukje geschiedenis van mijn familie. Ik neem u mee op deze voor mij bijzondere reis.
Deel 3.
Woensdag 9 mei - Magelang
De dag begint om 06.30, vandaag wordt een bijzondere dag. Vandaag vroeg naar de Borrobudur en aansluitend naar Mountilan. Eerst even ontbijten. Er zitten nu circa 5 mensen aan het ontbijt. Het uitzicht vanaf het hoger gelegen terras geeft een goed beeld van Java. Beneden strekt de kali en iets hoger gelegen strekken de rijstvelden zich uit. We worden omringd door hoge teak- en kokospalmen. Een groene oase.
De rit naar de Borrobudur is maar een klein uurtje inclusief de tussenstop bij de baboe die vandaag mijn vuile was te verstouwen krijgt. Ondanks dat we al vroeg aankomen bij de Borrobudur zien we al een behoorlijke drukte van vooral schoolgaande kinderen. Ik merk direct dat vele ogen op mij gericht zijn. Ik denk: ontspan en geniet, ik kijk ook naar hen. Ik loop eerst even naar de plattegrond van het complex om te zien waar ik ben en welke route ik wil lopen. Eerst even naar de audio visual ruimte om naar de film over de Borobudur te kijken. Na 30 minuten begin ik aan mijn wandeling in de richting van de enorme Boeddha tempel. Qua omvang te vergelijken met de piramides van Gizeh. Wat een werk moet dit geweest zijn.
De tempel is gebouwd in een vierkant, erg symmetrisch en aan vier zijden middels trappen een opgang. De treden zijn tamelijk hoog, zelfs voor mij. Een reis naar een hogere wereld voor een boeddhist gaat niet vanzelf. Ook hier word ik aangesproken met mister mister picture. Ik stem maar in. Dan kan ik hen ook vragen om een foto van mij te maken. Vandaag, denk ik, 25 keer op de foto gestaan. Ik merk al snel dat de meeste mensen zich aan de zuidzijde begeven. Een fatsoenlijke foto is bijna niet mogelijk. Ik begeef me naar de oostzijde en het is hier aanzienlijk rustiger. De tempel is een soort bruidstaart in 10 lagen en op alle lagen kun je rondlopen en bij iedere windrichting kan je met een trap naar boven en beneden. Ik begin zo hoog mogelijk en werk zo langzaam omlaag.
Ik heb nog nooit zoveel boeddhabeelden gezien. De fotocamera staat niet stil. Af en toe vraag ik iemand om van mij een foto te maken. Je moet wel wanneer je alleen reist. Vervolgens werk ik mezelf naar de uitgang. Bij het museum kijk ik nog even naar een enorm teakschip in aanbouw. Ziet er goed uit. Via de uitgang werk ik me door een soort markt aan de voet van de Borobudur. Slim gedaan al die stalletjes. Ik moet er tussendoor om bij de uitgang te komen. De verkopers proberen me van alles aan te smeren. Ik probeer zo netjes mogelijk tida als antwoord te geven. Bij een verkoper, tegen wie ik al diverse malen tida heb gezegd, moet ik stoppen om hem duidelijk te maken dat ik niets wil kopen. Uiteindelijk heb ik me door de markt heen gewerkt en kom ik weer bij de auto aan. Rudie vangt me hier op en we gebruiken hier een enorme kalebas. Het vocht is lekker en de kokos uit de kalebas schrapen is een behoorlijk werkje. Maar best lekker. Na deze versnapering vertrekken we naar mijn belangrijkste doel van vandaag, namelijk het oude kamp Moentilan. Gelukkig heb ik het adres dus dat maakt het iets eenvoudiger.
Binnengekomen vertellen we de portier waar we voor komen. Wel fijn dat mijn chauffeur beide talen spreekt. Na enige twijfel brengt hij ons naar een administratief gedeelte. Ik doe mijn verhaal en laat mijn map zien. Vervolgens word ik ontvangen door 2 leerkrachten, Engels en Wiskunde. Vooral de docent Engels neemt het woord en wil me graag een stuk van het gebouw laten. De mensen zijn jonger dan ik en weten niet veel over de beruchte periode. Maar ze vertellen allerlei verhalen die ze zelf gehoord hebben. Een deel van de school heeft dienst gedaan als gevangenis. Dit deel is door de Japanners gebruikt als kamp Mountilan. Wanneer we door een aantal gangen hebben gelopen, vertelt de docent Engels een verhaal van een Nederlands echtpaar dat daar een tijd heeft gewoond. Twee stappen verder komen we in een kleine binnentuin en ik krijg het te kwaad en kippenvel overal. Nu ben ik niet bijgelovig maar, zelfs de 4 aanwezige Javanen voelen het ook. Dit moet het zijn. Ik moet even tot mezelf komen hier. Nu bedenk ik me dat ik in een deel van deze tuin een deel ( derde ) van de as wil achterlaten. Ik vraag dit en er wordt instemmend geknikt.
Ik loop de tuin in en zie een mooie rode struik staan. Ik haal de as van pa uit mijn broekzak en open met bevende handen het meegebrachte choclat doosje. Ik haal met de deksel een beetje as uit het doosje en strooi de as onder de voet van de struik. Tranen kan ik niet tegenhouden. Dit kleine ritueel laat ook de Javanen niet ongemoeid. Ik krijg een tissu aangeboden. Maar i.p.v. opluchting komt er een soort hoofdpijn op. Aansluitend word ik meegenomen naar een soort museum dat vooral de geschiedenis vertelt over het klooster. In het trappenhuis hangt een enorme luchtfoto van het complex. De begeleider vertelt welk deel van het klooster tijdens de oorlog werd gebruikt door de Japanners. Het verhaal strookt met de verhalen van de docenten. Nadat we nog even in de christelijke kerk hebben gekeken, bedanken we onze begeleiders. Ik weet niet goed wat te zeggen. We nemen afscheid door nog even samen op de foto te gaan. Verder wisselen we nog wat e-mailadressen uit i.v.m de communicatie. Met een verzwaard hoofd zou ik nu eigenlijk het liefst terug naar het hotel gaan vanwege mijn hoofdpijn.
Onderweg rijden we nog langs de baboe om de schone was op te halen. De was is klaar en zoals ik later zie, messcherp gevouwen en bij elkaar gelegd. Onderweg gaan we nog even langs een Indonesisch koffiebranderij. Hier vertellen ze hoe deze koffie tot stand komt. De verse koffiebonen worden gegeten door een soort fretachtig diertje, een Luwak. Deze eet de koffieboon vanwege de schil. De pit, daar kan hij niets mee, maar hij slikt ze wel door. Via de weg door de darmen worden de koffiebonen weer uitgepoept. Deze poep wordt gewassen en gedroogd. Nu wordt de boon gepeld en gebrand. Vervolgens gemalen en zo gereed gemaakt om koffie te zetten. Koffie van poep dus. Maar de koffie van de robusta of de arabica smaakt er niet minder om. Ik laat me niet verleiden om een zakje van 200 gram voor 27 Euro te kopen. Zo goed was de koffie nu ook weer niet.
Terug in het hotel duik ik even het zwembad in om mijn hoofdpijn te verlichten. Helaas werkt dit niet en nu begint ook mijn maag op te spelen. Ik neem een douche en ga een paar uurtjes slapen. Na mijn slaap voel ik me nog steeds niet lekker. Na wat wikken en wegen besluit ik om 2 aspirines in te nemen. Deze werken wonderwel snel. Mijn buikpijn neemt af, mijn hoofdpijn vertrekt en ik krijg zelfs trek. Ik besluit om wat te gaan eten in het restaurant, rustig mijn verhaal te schrijven en de foto’s te uploaden. Tijdens het eten zit ik weer alleen op het buitenterras van het restaurant. Lekker rustig, maar helaas op het benedenterras wordt een verjaardag gevierd met live muziek. De zangeres klinkt als een schorre kalkoen en hard, net als de muziek. Ik ga zo weer de rust opzoeken. Lekker tv kijken en slapen. Morgen naar Yokyakarta.
Donderdag 10 mei - van Magelang naar Jogyakarta
Vandaag, eigenlijk vannacht, ben ik gestart met een nare overgeefsessie en op termijn kwam ook de diarree. Je ligt de hele nacht te draaien en te denken wat je hebt fout gedaan. Die gedachten helpen niet echt. ‘s Ochtends ben ik leeg en doodop. Gelukkig heb ik Imodium bij me en neem deze direct in. Het lijkt wel direct te werken. We besluiten om niet naar Samerang, Ambawara en bandi Boeri te gaan, ook omdat ik niet zeker ben in welk kamp pa’s moeder en zuster hebben gezeten. We vertrekken naar Yokyakarta.
De natuur blijft fraai, met uitgestrekte rijstvelden en langs de weg kokospalmen en pisangbomen. Het blijkt vandaag een nationale feestdag te zijn en iedereen is vrij en op straat. Gezien mijn gesteldheid die overigens sterk verbeterd is, bezoeken we kleine werkplaatsen waar ze me laten zien hoe de batik tot stand komt. Heel bewerkelijk in ieder geval. Via een bezoek aan de winkel sta ik na 30 min weer buiten. We rijden door naar een leerwinkel die wordt gerund door een Nederlandse man van 42 jaar. Hij heeft de winkel van zijn moeder 7 jaar geleden voortgezet. De winkel ziet er naar Nederlandse normen verzorgd uit. Het personeel wordt goed verzorgd. Ze maken hele mooie leren tassen, koffers, portemonnees en riemen. Alles met de hand gestikt.
Na een kopje thee met een speculaasje en een gezellig praatje vertrekken we naar het Paleis van de Sultan. Hier krijg ik een rondleiding van een Nederlands sprekende oude dame van circa 1,5 m. lengte. Erg leuk om zo door de musea te lopen. De sultan woont er nog steeds. Na dit bezoek wil ik graag naar het hotel. Ik slaap de gehele middag. De darmen en de maag houden zich rustig. Ik bestel thee en fruit.
Rond 18.00 uur word ik opgehaald voor een Javaanse avond. Ik eet licht en drink thee. Zelfs dat beetje wat ik heb opgeschept krijg ik niet allemaal op.
.JPG?height=300&width=900 "Voorstelling van Javaans ballet")
Straks ga ik een voorstelling zien van een Javaans ballet. Een liefdesverhaal. Ben benieuwd. Gelukkig heb ik voor de voorstelling de Nederlandse omschrijving van het verhaal gelezen. Want van de voorstelling snap ik geen bal. De muziek van de gamelan en de xylofoon en de monotone zang brengt geen verbetering. De voorstelling duurt 1,5 uur, even doorbijten dus. Maar uiteindelijk overwint de liefde toch.
Terug naar het hotel voor hopelijk goede nachtrust.
Vrijdag 11 mei - Jogyakarta
Vandaag begint de dag een stuk beter. Na een goede nachtrust voelt het lichaam zich een stuk aangenamer. Eerst maar eens douchen en voorzichtig ontbijten. Kopje thee en hier hebben ze, jawel, een bruine boterham met hagelslag. Echt Hollands. Ik ontbijt samen met Rudie en we nemen de dag even door. Het wordt voor mij samen met Rudie een korte dag aangezien hij vanmiddag al met de auto vertrekt naar Bandoeng. Zodat hij mij daar morgenavond kan ophalen. Mijn treinreis van 7 uur door de gordel van smaragd. Wel van gehoord, nooit geweten waar dat lag.
Maar vanochtend eerst naar het museum Sonobudoyo. Hier krijg ik een rondleiding van een prima Engels sprekende jonge gids. Hij praat veel en enthousiast over de zaken in het museum en de geschiedenis van Java. Veel over de verschillende geloven zoals het boeddhisme, hindoeïsme en het christelijke geloof, de sultan, de kledingdracht en de verschillende wapens. Deze laatste zijn vooral gericht op 1 op 1 gevechten. Na dit museum besluiten we om de sigarenfabriek links te laten liggen en naar het strand te rijden.
De rit naar het strand duurt ongeveer een uurtje. Je ziet de omvang van de stad afnemen en de rijstvelden weer toenemen. Het strand ligt in een natuurreservaat dus eerst betalen. Ik betaal omgerekend 50 eurocent en krijg vervolgens een prachtig strand voorgespiegeld. De golven zijn lang en hoog en de stroming is sterk. Helaas geen zwembroek mee alhoewel ik hier waarschijnlijk niet kan zwemmen vanwege de stroming. Ik banjer wat langs de vloedlijn met mijn voeten door het zwartachtige kleur lavazand. Ik had mijn schoenen uitgedaan om de zee in te kunnen maar om terug te komen bij de auto moet ik een sprintje trekken door het hete zand anders verbrand ik mijn voeten!.
We rijden nog een stuk langs het strand om vervolgens terug te rijden naar Yogyakarta. Hier aangekomen geef ik mijn koffer aan Rudi die vervolgens naar Bandoeng vertrekt. Ik bestel eerst een kop koffie. Om even na te denken wat te doen. De stad in of het zwembad. Ik kies voor het laatste. Bij het zwembad liggen nog twee jonge mensen en het zwembad wordt net schoon gemaakt. Even geduld en dan het water in. Er ontstaat vrij snel een gesprek met Marsha en Mark, een net getrouwd stel. Eigenlijk zijn ze hun huwelijkskado aan het verzilveren. Reizigers hebben de behoefte om te weten waar je bent geweest en wat je doel is. Er ontstaat een wederzijds gezellig gesprek. Er is nu nog een groep Nederlanders in het zwembad aangekomen. Ervaringen en bestemmingen worden gedeeld. Wel weer even leuk om alleen Nederlanders om je heen te hebben.
Bij het verlaten van het zwembad praat ik nog even met Marsha en Mark, zij vertrekken vanavond met de trein naar Magelang en geven aan om in het hotel te blijven eten. We stellen voor om gezamenlijk te eten en nog wat te kletsen. Het wordt een hele plezierige avond met lekker eten en een super gezellig gesprek. Grappig dat ik met mijn 59 jaar iets kan toevoegen aan het leven van jonge mensen, net dertig, bij wie hun toekomst nog mag beginnen. We zitten om 6 uur aan tafel en blijven kletsen tot 10.30. Mark wil graag deze maaltijd betalen vanwege de gezellige avond en vanwege het doel van mijn reis. Jammer, hij is me net voor. We wisselen nog even een 06-nummer uit. En dan vertrekken ze met de taxi naar het station.
Deze avond was een kadootje.
Lees deel 6 (laatste deel)
Hartelijk groet,
Jan Kesteloo